G.nther Ruffert – Tłumaczył Andrzej Machalski

Betonem natryskowym jest beton transportowany zamkniętym wężem na miejsce wbudowania i tam nanoszony oraz zagęszczany przez natryskiwanie. Rozróżnia się dwie metody: metodę suchą i metodę mokrą.

  • W suchej metodzie natrysku mieszankę suchą wdmuchuje się do wilgotnej sprężonym powietrzem za pomocą węża na miejsce wbudowania i tam dopiero w dyszy natryskowej dodaje się niezbędną wodę zarobową.
  • W mokrej metodzie natrysku gotową mieszankę betonową pompuje się wężem na miejsce wbudowania. Tam w dyszy zamknięty strumień materiału jest porywany przez sprężone powietrze i natryskiwany na daną powierzchnię.

    Podczas remontowania i wzmacniania konstrukcji betonowych, obecnie prawie wyłącznie stosuje się metodę suchą; przy budowie tuneli obie metody są używane alternatywnie.

    Przy wytwarzaniu betonu natryskowego metodą suchą czasem prowadzenie robót różni się znacznie od robót z zastosowaniem betonu zwykłego. Chodzi tu przede wszystkim o okoliczność, że przy nakładaniu betonu natryskowego wskutek dużej szybkości część natryskanego materiału wylatuje do tyłu i zostaje stracona.

    Inną osobliwością metody suchej jest to, że woda zarobowa jest dodawana dopiero w dyszy do suchej mieszanki wdmuchiwanej wężem na miejsce wbudowania.

    Robotnik dyszowy powinien przy tym:

  • utrzymywać dopływ wody – w dostosowaniu do strumienia materiałowego – w takich granicach, aby osiągać dobre zagęszczanie i przyczepność betonu przy możliwie niewielkim odrzucaniu materiału.

    Dalszą osobliwością betonu natryskowego jest to, że przy jego wytwarzaniu, układaniu i nadzorowaniu obowiązują, niezależnie od klasy wytrzymałościowej, warunki dla betonu B II. Takie zaostrzone wymaganie uznano za konieczne dlatego, że właściwości betonu natryskowego w istotny sposób zależą od personelu obsługi, zwłaszcza od robotnika dyszowego.

    Beton natryskowy może być wytwarzany zasadniczo we wszystkich klasach wytrzymałościowych. Także wytwarzanie lekkiego betonu natryskowego jest możliwe dzięki zastąpieniu zwykłego kruszywa glińcem lub inną substancją itp. o niezbędnym uziarnieniu.

    Grubości nanoszenia
    Beton natryskowy nanosi się w jednej lub kilku warstwach, aż osiągnie się niezbędną grubość. Jeżeli natryskuje się beton w kilku warstwach, to niekiedy trzeba zastosować środki gwarantujące doskonałe zespolenie między warstwami (zmywanie wodą pod ciśnieniem przed naniesieniem następnej warstwy).

    Jednorazowo nanoszona warstwa, jeśli nie użyto żadnych specjalnych dodatków lub domieszek, zależnie od kierunku narzucania, może mieć grubość 2 do 4 cm. Przez dodanie pyłów krzemianowych lub przyspieszaczy twardnienia można znacznie powiększyć grubość jednorazowo nanoszonej warstwy, co ma z kolei pozytywny wpływ na ilość odpryskującego odpadu.

    Literatura
    MAIDL B.: Handbuch f.r Spritzbeton (Podręcznik betonu natryskowego). Verlag Ernst & Sohn, Berlin 1992.
    RUFFERT G.: Spritzbeton (Beton natryskowy). Betonverlag, D.sseldorf 1995.
    DIN 18551. Spritzbeton. Herstellung und G.te.berwachung (Beton natryskowy. Wytwarzanie i kontrola jakości).
    DIN 18314 VOB/C. Spritzbetonarbeiten (Roboty z betonem natryskowym – norma dotycząca umów o wykonanie robót).
    Beton natryskowy. Aprobata techniczna nr 2792/97-AT-15 Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1999, Warszawa.