Metoda zachowania ciepła polega na podgrzewaniu składników betonu do temperatury 40-60 !C i osłanianiu zabetonowanych elementów matami, plandekami itp. do czasu związania i stwardnienia betonu.

Metoda podgrzewania składników polega na użyciu deskowań o podwójnych ściankach, podgrzewanych parą lub gorącą wodą. Podgrzane jak w pierwszej metodzie składniki betonów umieszcza się w formach, a następnie formy podgrzewa się do czasu związania i stwardnienia betonu. W tym celu, po osłonięciu zabetonowanych fragmentów konstrukcji folią, plandekami itp. dmucha się pod taką osłonę ciepłe powietrze z agregatów grzewczych.

Metoda zimnych składników polega na używaniu – zamiast podgrzewania składników betonu, a więc wody i kruszywa – dodatków chemicznych. Metoda ta jest najczęściej stosowana przy zalewaniu betonem węzłów między elementami prefabrykowanymi. Bywa również spotykana przy betonowaniu stropów lub dachów.

U nas najczęściej wykorzystuje się metodę zachowania ciepła i dlatego będzie poniżej opisana; drugą i trzecią tutaj pomija się, zresztą są one szczegółowo ujęte w instrukcji ITB [1].

Magazynowanie kruszywa
Kruszywa magazynowane na zewnątrz zaleca się zakrywać materiałem izolacyjnym, np.: matami słomianymi lub trzcinowymi, a następnie przykrywać folią dla zabezpieczenia przed opadami atmosferycznymi. Na jednej hałdzie powinno się składować kruszywo tylko jednej frakcji i jednego rodzaju. Należy też pamiętać, że im drobniejsze jest kruszywo, tym łatwiej ulega zawilgoceniu w razie braku zabezpieczenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na obecność w kruszywie domieszek ilastych, których nadmierna obecność w razie zamarznięcia może powodować pęcznienie betonu po ułożeniu go w deskowaniu i uszkodzenie zabetonowanej konstrukcji.

Przygotowanie stanowisk odbioru lub wytwarzania betonu
Jeżeli budowa jest zaopatrywana w beton towarowy przywożony "gruszkami", to temperatura mieszanki betonowej w momencie jej ładowania do nich w wytwórni betonu nie powinna przekraczać 60 !C. Mieszanka betonowa w momencie wyładowania z "gruszki" nie powinna być chłodniejsza niż 30 !C. Pojemniki i inne urządzenia do odbioru mieszanki powinny być ocieplone.

W razie konieczności wytwarzania betonu na placu budowy, węzeł mieszania betonu powinien znajdować się w cieplaku, a kruszywo w silosie podgrzewa się wtedy za pomocą wężownic lub igieł parowych, parą dostarczaną z wytwornic pary, a wodę – w podobny sposób.

Wytwarzanie mieszanki betonowej i pielęgnacja Betonu
W okresie zimowym nie należy stosować do betonu cementów hutniczych lub innych, których nie dopuszcza producent danej domieszki przeciwmrozowej (np. domieszka Sika Cim nie nadaje się do cementów glinowych), co trzeba sprawdzić w instrukcji stosowania domieszki. Należy stosować cement wysokokaloryczny o dużym cieple hydratacji (z literą R po oznaczeniu klasy, np. 42,5 R). Powinno się stosować z reguły co najmniej 350 kg cementu na m 3 betonu (sprawdzić w instrukcji dla danej domieszki). Dolna granica stosunku c/w nie powinna być mniejsza od 1,8. Nie zaleca się mieszanki o konsystencji półciekłej i ciekłej. W celu otrzymania konsystencji plastycznej przy minimalnej ilości wody, zaleca się dodatkowo domieszkę uplastyczniająco-napowietrzającą. Nie zaleca się kruszywa o wysokim punkcie piaskowym (tzn. o dużej zawartości drobnego piasku). Temperatury składników betonu ustala się w zależności od kształtu i wielkości betonowanych elementów, rodzaju cementu i temperatury powietrza. Parametry te powinno określić laboratorium budowy w oparciu o instrukcję ITB nr 282 [1]. Domieszki chemiczne oferowane w sprzedaży będą podane w oddzielnym punkcie.

Po ułożeniu ciepłego betonu w deskowaniu i okryciu go matami itp. stopniowo będzie on tracił ciepło. Gdy jego temperatura spadnie poniżej 0 !C, powinien on już uzyskać wytrzymałość gwarantującą pełną mrozoodporność.

Wymagania techniczne związane z betonowaniem
Przy wykonywaniu konstrukcji monolitycznych w okresie zimowym powinno się przestrzegać następujących wytycznych:

Szczegóły dotyczące spawania prętów zbrojeniowych podano w instrukcji ITB nr 282 [1].

Domieszki przeciwmrozowe do betonu
Aktualnie w sprzedaży znajdują się następujące domieszki (w nawiasie podano producenta):

Literatura
PN-90/B-06241 Domieszki do betonu. Domieszki przyspieszające twardnienie. Wymagania i badania efektów oddziaływania na beton.
PN-90/B-06244 Domieszki do betonu. Domieszki kompleksowe. Wymagania i badania efektów oddziaływania na beton.
[1] Instrukcja ITB nr 282: Wytyczne wykonywania robót budowlano-montażowych w okresie obniżonych temperatur. ITB. Warszawa 1988 (przedruk bez zmian w 1999).
[2] Warunki techniczne wykonywania robót budowlano-montażowych. Budownictwo ogólne tom I, część 1, Arkady, Warszawa 1989.
[3] ABRAMOWICZ M.: Roboty betonowe na placu budowy. Poradnik. Arkady, Warszawa 1992.
[4] Instrukcje i karty techniczne producentów domieszek.