• wyższego stopnia w stosunku do powiatowego inspektora
  nadzoru budowlanego,

• pierwszej instancji w sprawach dotyczących tej samej
  kategorii obiektów i robót budowlanych, co wojewoda

• organem właściwym w sprawach wyrobów budowlanych
  wprowadzonych do obrotu,

• organem wyspecjalizowanym w rozumieniu ustawy o systemie
  oceny zgodności,

• organem I instancji w sprawach wyrobów budowlanych.

• żądania od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub
  zarządcy obiektu budowlanego, a także dostawcy wyrobów budowlanych, informacji
  i udostępnienia dokumentów:

• nakładania (w drodze postanowienia) obowiązku dostarczenia w
  określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz, a w przypadku
  ich niedostarczenia lub dostarczenia dokumentów niedostatecznie wyjaśniających
  sprawę – zlecenia przeprowadzania tych ocen lub ekspertyz albo dodatkowych ocen
  lub ekspertyz na koszt osoby zobowiązanej do ich dostarczenia.

• orzec w drodze decyzji (na wniosek producenta) o uznaniu
  danego wyrobu budowlanego za regionalny wyrób budowlany,

• wstępu, jako organ kontrolujący za okazaniem legitymacji
  służbowej, na teren jednostki kontrolowanej, poruszania się po tym terenie oraz
  znajdujących się tam obiektach i pomieszczeniach oraz pełnienia czynności
  kontrolnych określonych w odpowiednich przepisach ustawy.

POWIATOWY INSPEKTOR NADZORU BUDOWLANEGO

Wykonuje on funkcje inspekcyjno – kontrolne oraz zadania
związane z użytkowaniem obiektów budowlanych.

Obowiązki
Realizując obowiązki wynikające z Prawa budowlanego, powiatowy inspektor
nadzoru budowlanego:

• przenosi decyzje o pozwoleniu na wznowienie robót
  budowlanych (art. 40 ust. 2),

• przyjmuje zawiadomienia inwestora o zamierzonym terminie
  rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę oraz
  oświadczenia kierownika budowy (robót) stwierdzające sporządzenie planu
  bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową
  (robotami budowlanymi) oraz oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego
  stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi
  robotami budowlanymi (art. 41 ust 4);

• przyjmuje zawiadomienia inwestora o zmianie: kierownika
  budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego
  nadzór autorski (art. 44 ust. 1),

• wydaje decyzje o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego lub
  jego części (art. 48, 49b, 50a i 51 ust. 1 pkt 1);

• bada, przed wydaniem decyzji w sprawie zatwierdzenia
  projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na wznowienie robót budowlanych,
  zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu
  i zagospodarowaniu przestrzennym; a w szczególności z ustaleniami
  obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; kompletność
  projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i
  sprawdzeń; wykonanie projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane
  uprawnienia budowlane (art. 49),

• prowadzi postępowania w sprawie naliczenia opłaty
  legalizacyjnej (art. 49, 49a i 49b),

• wydaje postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych (art.
  48, 49b i 50),

• wydaje decyzje związane z niewłaściwym wykonywaniem robót
  budowlanych (art. 51),

• przyjmuje zawiadomienia o zakończeniu budowy i sprawdza
  związane z tym dokumenty oraz zwraca je po zakończeniu postępowania, nakłada
  kary za przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z
  naruszeniem art. 54 i 55, oraz przyjmuje wnioski i wydaje decyzje o pozwoleniu
  na użytkowanie (art. 54, art. 55, art. 57 ust. 4, 7 i 8, art. 59);

• przeprowadza obowiązkową kontrolę budowy, po której
  sporządza protokół, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wymierza karę w
  drodze postanowienia (art. 59a ust. 1, art. 59c ust. 1, art. 59d ust. 1, art.
  59f ust. 1 i 59g ust. 1),

• wydaje decyzję nakazującą przeprowadzenie kontroli obiektu
  budowlanego w trakcie jego użytkowania w przypadkach stwierdzenia
  nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części
  mogącego powodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia
  bądź środowiska; decyzja taka może również zawierać żądanie przedstawienia ekspertyzy
  stanu technicznego obiektu lub jego części (art. 62 ust. 3),

• może żądać od właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego
  udostępnienia protokołów z kontroli, ocen i ekspertyz dotyczących stanu
  technicznego obiektu budowlanego, dokumentacji budowy, dokumentacji
  powykonawczej oraz opracowań projektowych i dokumentów technicznych robót
  budowlanych wykonywanych w obiekcie w czasie jego użytkowania (art. 65),

• wydaje, w drodze decyzji, nakaz usunięcia stwierdzonych
  nieprawidłowości (art. 66),

• wydaje decyzje nakazujące właścicielowi lub zarządcy
  rozbiórkę obiektu i uporządkowanie terenu ze wskazaniem terminu rozpoczęcia i
  zakończenia tych robót, w przypadku gdy nieużytkowany lub niewykończony obiekt
  budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, a w przypadku
  obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków, a objętych ochroną
  konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
  wydaje takie decyzje po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków (art. 67
  ust. 1 i 3),

• w razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w
  części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego
  zawaleniem, organ, na podstawie protokołu oględzin, wydaje w drodze decyzji,
  właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego nakaz opróżnienia bądź
  wyłączenia w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania.
  Wyżej wymienione decyzje organ przesyła obowiązanemu, na podstawie odrębnych
  przepisów, do zapewnienia lokali zamiennych. W powyższych przypadkach organ
  zarządza umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia
  bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz zakazie jego użytkowania. Ponadto organ
  zarządza wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa
  ludzi lub mienia, z określeniem technicznie uzasadnionych terminów ich
  wykonania (art. 68),

• zapewnia, na koszt właściciela lub zarządcy obiektu
  budowlanego, zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających, w razie
  konieczności podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla
  ludzi lub mienia (art. 69),

• przyjmuje protokoły pokontrolne dotyczące przeprowadzanych
  kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części (art. 70 ust.
  2),

• wstrzymuje, w drodze postanowienia, użytkowanie obiektu
  budowlanego lub jego części oraz nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym
  terminie dokumentów, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane,
  w przypadku stwierdzenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub
  jego części bez wymaganego zgłoszenia; ustala opłatę legalizacyjną; nakazuje, w
  drodze decyzji, przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania obiektu
  budowlanego lub jego części (art. 71a);

• przyjmuje zawiadomienia o katastrofie budowlanej (art. 75
  ust. 1 pkt 3 lit. a),

• prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn
  katastrofy budowlanej (art. 74),

• po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej,
  niezwłocznie powołuje komisję w celu ustalenia przyczyn i okoliczności
  katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia
  bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz niezwłocznie zawiadamia o katastrofie
  właściwy organ nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora
  Nadzoru Budowlanego (art. 76);

• po zakończeniu prac komisji, wydaje decyzje, określające
  zakres i termin wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu
  katastrofy i zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania robót
  doprowadzających obiekt do stanu właściwego oraz ma możliwość zlecenia na koszt
  inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego sporządzenia ekspertyzy
  (art. 78);

• występuje z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie
  odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (art. 97 ust. 1).

Uprawnienia

Realizując swoje obowiązki PINB ma prawo:

• wstępu:

- do obiektu budowlanego,

- na teren: budowy, zakładu pracy, na którym jest prowadzone działalność gospodarcza polegająca
na obrocie wyrobami budowlanymi;

• żądania od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub
  zarządcy obiektu budowlanego, a także dostawcy wyrobów budowlanych, informacji lub
  udostępnienia dokumentów:

- związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu
budowlanego do użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego,

- świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu albo
jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym;

• w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości
  wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu
  budowlanego, nakładania (w drodze postanowienia) obowiązku dostarczenia w
  określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz, a w przypadku
  ich niedostarczenia w wyznaczonym terminie lub dostarczenia ocen lub ekspertyz
  niedostatecznie wyjaśniających sprawę – zlecenia wykonania tych ocen lub
  ekspertyz lub dodatkowych ocen lub ekspertyz na koszt osoby zobowiązanej do ich
  dostarczenia.

Na podst. www.gunb.gov.pl