- Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl - http://solidnydom.pl -

Klucze systemowe

Horst Wild – Tłumaczył Andrzej Machalski

System zamykania sprowadza się do kombinacji wkładek bębenkowych i odpowiadających im kluczy i/lub różnych profilowaniach wkładek, związanych ze sobą funkcyjnie.

Systemy zamykania dzieli się na następujące typy podstawowe:

  • system z centralnym zamykaniem,
  • system z głównym kluczem,
  • system z generalnym kluczem głównym.

    Oprócz tego są stosowane następujące formy mieszane powyższych systemów zamykania oraz warianty odbiegające od tych typów podstawowych:

  • kombinowany system z kluczem głównym i centralnym zamykaniem,
  • system z centralnym zamykaniem z kluczem nadrzędnym,
  • wspólne zamykania.

    System z centralnym zamykaniem
    System z centralnym zamykaniem składa się z dowolnie wielu różnie zamykających wkładek bębenkowych. Klucze do tych różnych bębenków zamykają jeden lub kilka bębenków, jak również jeden lub kilka bębenków centralnych .



    Systemy z centralnym zamykaniem są stosowane przeważnie w domach wielorodzinnych i mieszkaniach własnościowych. Przy tym na przykład wszystkie drzwi do mieszkań w domu wielorodzinnym otrzymują wkładki bębenkowe o różnych zamykaniach i własnych kluczach. Drzwi używane wspólnie przez wszystkich lokatorów domu (drzwi do budynku, drzwi na podwórze, drzwi do składziku i piwnicy) otrzymują zamki o jednakowo zamykających bębenkach. Każdy lokator może wtedy kluczem do swego mieszkania zamykać nie tylko drzwi do mieszkania, lecz również wspólnie używane drzwi wyposażone w bębenki centralnie zamykające. Żaden lokator natomiast nie może swoim kluczem dostać się do innego mieszkania. Jest także możliwe, aby do systemu centralnego zamykania włączyć na przykład wjazd do zbiorowego garażu, piwnicy i skrzynki na listy.

    Dalsze przykłady

  • W budynkach biurowych lub hotelach wszystkie klucze pokojowe zamykają drzwi wejściowe.
  • Klucze do wszystkich biurek i szaf są różne. Jednocześnie jednak wszystkie te klucze zamykają centralny zamek szafy.

    System z głównym kluczem
    System z głównym kluczem składa się z kilku odmiennie zamykających bębenków. Bębenki te mają własne sposoby zamykania i z reguły też własne klucze, z których jeden nie może zamknąć innego bębenka. Nadrzędny wobec wszystkich bębenków jest klucz główny, którym można zamykać wszystkie bębenki istniejące w danym systemie zamykania.



    Zakres zastosowania systemów z kluczem głównym obejmuje domy jednorodzinne, szkoły, obiekty przemysłowe, jak również budynki komunalne.

    Dalsze przykłady

  • Właściciel domu lub dozorca obiektu przemysłowego ma główny klucz, którym może otwierać wszystkie odmiennie zamykające się drzwi.
  • Klucze do wszystkich biurek i szaf są odmienne. Klucz główny zamyka jednak wszystkie bębenki w całym systemie.

    System z generalnym kluczem głównym
    System z generalnym kluczem głównym obejmuje kilka mniejszych systemów z kluczem głównym, z których każdy jest “rządzony” przez klucz nadrzędny. Tutaj można planować różne stopnie hierarchiczne, przy czym na szczycie hierarchii kluczy znajduje się klucz generalny-główny. Zależnie od potrzeby można urządzać różne poziomy hierarchii, na przykład klucze grupowe główne (KGG), ktore łączą w sobie funkcję kilku kluczy grupowych (KG), a oprócz tego stosować pojedyncze klucze grupowe (KG). W praktyce struktury takie mogą być o wieke bardziej rozgałęzione i złożone niż na schemacie systemu na rysunku 3.



    Systemy z generalnym kluczem głównym są stosowane w podobnych obiektach, co systemy z kluczem głównym, jednak raczej do struktur organizacyjnych większych i bardziej złożonych, w których uprawnienia do zamykania idą poprzez kilka stopni hierarchicznych i system z kluczem generalnym-głównym nie wystarcza.

    Jak w przypadku systemu z kluczem głównym, również w systemie z generalnym kluczem głównym poszczególne bębenki lub grupy bębenków mogą być wyłączone z generalnego uprawnienia do zamykania przez generalny klucz główny, na przykład w pomieszczeniach, do których mają prawo dostępu jedynie specjalnie wyszkoleni i upoważnieni pracownicy.

    Dalszy wariant systemu z generalnym kluczem głównym ukazuje rysunek 4. Tutaj na przykład generalny klucz główny (GKG) dyrektora naczelnego zamyka wszystkie drzwi. Klucze grupowe główne (KGG) mają jedynie kierownik handlowy i techniczny. Obaj mają bezpośredni dostęp do określonych ciągów biurowych. Inne grupy biur mogą być także zamykane przez innych kierowników głównymi kluczami (GK).



    Kombinowany system z głównym kluczem i centralnym zamykaniem
    Kombinowany system z głównym kluczem i centralnym zamykaniem jest skojarzeniem systemu z głównym kluczem i systemu z centralnym zamykaniem. Składa się on z dowolnie wielu odmiennie zamykających bębenków, nad którymi nadrzędne znaczenie ma klucz główny. Niektóre lub wszystkie klucze do odmiennie zamykających bębenków zamykają jeden lub kilka bębenków jako bębenek centralny.



    Typowym przypadkiem użycia kombinowanego systemu z głównym kluczem i centralnym zamykaniem są domy seniorów. Każdy ich mieszkaniec może, jak w systemie z centralnym zamykaniem, zamykać drzwi do swego mieszkania i centralne drzwi budynku. Charakter takiej części systemu zamykania jest taki, jak systemu z centralnym zamykaniem. Oprócz tego, w domach seniorów są pomieszczenia zarządu, socjalne i techniczne, zorganizowane jako typowe systemy z kluczem głównym. Jednak jest ważne, aby upoważnione osoby w każdej chwili miały – za pomocą nadrzędnego klucza – dostęp do pokojów mieszkalnych w celu niesienia pomocy lub sprzątania.

    System z centralnym zamykaniem z kluczem nadrzędnym
    System z centralnym zamykaniem z kluczem nadrzędnym składa się z dowolnie wielu odmiennie zamykających bębenków. Klucze do tych bębenków zamykają jeden lub kilka bębenków centralnych. Ten system w przeważającej mierze ma charakter systemu z zamykaniem centralnym. Dla częściowych obszarów tego systemu z zamykaniem centralnym istnieją klucze nadrzędne, np. dla węzłów technicznych mieszkania (ogrzewanie, maszynownia windy itd.) oraz zwyczajowo bębenki centralne.

    Zamykania wspólne
    Z każdym systemem zamykania można zintegrować zamykania wspólne, to jest pojedynczy klucz do bębenka zamyka dalszy bębenek innego zamykania, ale nie na odwrót. Przykładem zamykań wspólnych jest pokój pacjentów w szpitalu z szafkami na osobiste rzeczy pacjentów. Klucz do szafki, jako klucz danego pacjenta, zamyka też drzwi do pokoju. Odwrotnie, klucz do pokoju nie zamyka szafki, tak że osoba nieupoważniona nie może dostać się do szafki pacjenta.

    Wskazówki praktyczne
    Przy projektowaniu systemów zamykania powinno się dokładnie ustalić, jakie funkcje mają one spełniać. Systemy zamykania mogą więc być użyte jako instrument organizacji, aby rozdzielić zakresy kompetencji i odpowiedzialności na podstawie upoważnień do zamykania. Przez świadome przydzielanie upoważnień do wstępu przy okazji rozdawania kluczy można regulować ciągi organizacyjne. Zasadniczo można regulować upoważnienia do wstępu dla poszczególnych osób przez rozdanie wielu kluczy. Jednak dzięki stosowaniu systemów zamykania da się to zredukować do jednego lub niewielu kluczy.

    Projekt (plan) zamykania
    Projekty zamykania sporządza się zazwyczaj na podstawie podkładek ofertowych, projektów budowlanych i schematów organizacyjnych. Godne polecenia jest to, aby były one zorientowane nie tylko na obecne potrzeby, ale i na przyszłe etapy rozbudowy, uwzględniające nie tylko drzwi, lecz także inne zamknięcia ważne z punktu widzenia techniki i organizacji (np. zamykalne uchwyty okienne, rozdzielnice elektryczne zamykane na klucz, skrzynki do listów itd.). Ważne jest to, aby wszelkie podkładki do projektu zamykania były przechowywane u producenta i właściciela systemu zamykania, bezpiecznie i w sposób niedostępny dla osób nie upoważnionych.

    W projekcie (planie) zamykania należy ująć następujące pozycje:

  • nazwy pomieszczeń (lista drzwi),
  • numery kluczy lub bębenków zamkowych,
  • określenie typu systemu,
  • dane o długości bębenków,
  • dane o kolorach bębenków,
  • schemat funkcyjny klucz/bębenek,
  • liczba bębenków i kluczy.

    Metryka wykonania systemu
    Metryka wykonania jest dokumentem, jaki wystawia producent dla danego systemu zamykania lub dla pojedynczego bębenka zamkowego. W niej podaje się określenie i kod systemu zamykania lub pojedynczego bębenka. Metryka wykonania służy – jako upoważnienie – właścicielowi, który okazuje ją dostawcy przy późniejszym zamawianiu pojedynczych bębenków lub kluczy dla potrzeb systemu określonego w metryce. W ten sposób zapobiega się uzyskaniu przez osobę nieupoważnioną tylko za podaniem kodu lub po przedstawieniu klucza bębenka zamkowego lub duplikatu klucza.

    Literatura
    PN-92/B-94402. Okucia budowlane. Zamki drzwiowe wpuszczane. Klasa 0.
    PN-93/B-94403. Okucia budowlane. Zamki drzwiowe wpuszczane. Klasa T.
    PN-94/B-94461-6. Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe profilowane. Wytyczne stosowania.
    PN-78/B-94461.07. Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe. Układy centralnego otwierania.
    DIN 18250-1. Schlżsser; Feuerschutzabschl.sse, Einfallenschlo§ (Zamki; drzwi pożarowe, zamek jednozapadkowy).
    DIN 18250-2. Schlżsser; Einsteckschlżsser f.r Feuerschutzabschl.sse; Dreifallenverschlu§ (Zamki; zamki wpuszczane do drzwi pożarowych; zamknięcie trzyzapadkowe).
    DIN 18251. Schlżsser; Einsteckschlżsser f.r T.ren (Zamki; zamki wpuszczane do drzwi).
    DIN 18252. Schließzylinder f.r T.rschlżsser; Begriffe, Benennungen (Bębenki zamkowe do zamków drzwiowych; pojęcia, określenia).
    DIN V 18254. Profilzylinder mit Stiftzuhaltungen f.r T.rschlżsser; Maße, Werkstoffe, Anforderungen, Pr.fungen, Kennzeichnung (Bębenki profilowane z zastawkami sztyftowymi do zamków drzwiowych; wymiary, materiały, wymagania, badania, oznakowanie).


  • Artykuł wydrukowany z Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl: http://solidnydom.pl

    Adres artykułu: http://solidnydom.pl/klucze-systemowe.html

    Copyright © 2009 SolidnyDom.pl. All rights reserved.