- Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl - http://solidnydom.pl -

Kopułki oświetleniowe

Thomas Hegger – Tłumaczył Kszysztof Żak

Kopułkami oświetleniowymi, zwanymi także świetlikami, nazywamy okna wbudowane w dachy płaskie lub płaskospadziste.

Wymagania
Kopułki oświetleniowe oferowane na rynku są wykonane przeważnie z materiałów klasy B2 (normalnie zapalnych i palących się bez skapywania). Kopułki oświetleniowe połączone z elementem budowlanym odpowiadają z reguły dachowi miękkiemu (DIN 4102). Prawo budowlane w poszczególnych krajach związkowych może z reguły dopuszczać stosowanie tych elementów budowlanych także w dachach twardych, jeśli:

  • poszczególne kopułki oświetleniowe nie są większe niż 6 m 2 ,
  • cała powierzchnia kopułek oświetleniowych nie wynosi więcej niż 20 % powierzchni dachu oraz,
  • odległość między poszczególnymi kopułkami oświetleniowymi i od brzegu dachu wynosi min. 1 m.

    Dachy wykonane jako twarde (odporne na przenoszenie się ognia drogą powietrzną i promieniowanie cieplne) są uważane za takie także po wbudowaniu kopułek oświetleniowych, przy spełnieniu wymienionych wyżej ograniczeń.

    Nie wolno montować kopułek oświetleniowych na dachu w pasie o szerokości 5 m przylegającym do pionowych elementów budynku.

    Podwójne kopułki oświetleniowe mają współczynnik przenikania ciepła k około 2,5 – 3,0 W/m 2 K, natomiast potrójne 1,7 – 2,0 W/m 2 K; współczynik ten dla podstawy kopułki wynosi przeważnie 1,0 – 1,2 W/m 2 K. Średnia wartość współczynnika przenikania ciepła k dla otworu dachowego zależy więc od jego wielkości/powierzchni.

    Producent musi wykazać, że przepuszczalność spojenia między kopułką oświetleniową a podstawą jest niższa niż 0,8. W określaniu bilansu cieplnego, jakiego wymagają normy dla nowo wznoszonych budynków, kopułki oświetleniowe są korzystnymi elementami budowlanymi, m.in. ze względu na możliwość wykorzystywania ciepła słonecznego zatrzymywanego przez szkło.

    W przypadku modernizacji, trzeba stosować potrójne kopułki oświetleniowe. Mają one współczynnik przenikania ciepła k = 1,8 W/m 2 K, co odpowiada wartościom wymaganym dla okien w ścianach bocznych budynku.

    Wskazówki praktyczne
    Podstawy kopułek oświetleniowych muszą być zawsze montowane na otworach dachowych, których krawędziom nadano wystarczającą stabilność według wymagań statyki.

    Podłoże musi umożliwiać wykonanie połączenia śrubowego odpornego na wyrwanie.

    Kopułki oświetleniowe są “elementami budowlanymi, nie nadającymi się do chodzenia po nich”. Z reguły kopułki są wyraźnie oznakowane ostrzegawczymi nalepkami (znakami). W fazie budowy i jeśli dach ma się później nadawać do chodzenia po nim, trzeba zabezpieczyć je przed wpadnięciem do środka.
    Wielkość podawana dla kopułki oświetleniowej dotyczy wymiarów otworu dachowego, mierzonych przy dolnej krawędzi podstawy. Zależnie od wyrobu i typu podstawa ma zróżnicowane nachylenie do wewnątrz, wskutek czego kopułki przy tej samej wielkości znamionowej mogą mieć różną powierzchnię przepuszczającą światło (mierzoną przy górnej krawędzi podstawy). Zwykle spotyka się zwężenia wynoszące ok. 20 cm.



    W budownictwie mieszkaniowym i biurowym chętnie stosowane są wielkości znamionowe 100 x 100, 120 x 120 i 150 x 150, w budownictwie przemysłowym zaś 120 x 240, 150 x 240 i 180 x 240.

    Wykonanie
    Podstawa kopułki, która powinna mieć wysokość min. 15 cm, spełnia zadanie połączenia kopułki z połacią dachu a dzięki swojej wysokości zabezpiecza przed dostawaniem się do środka wody i śniegu. Kopułki oświetleniowe służą do oświetlania wnętrz, a jeśli są otwierane, także do wentylacji lub oddymiania.

    Ramy uchylne
    Przystosowane do otwierania systemy kopułek oświetleniowych są łączone z podstawą za pośrednictwem “ramy uchylnej”. Niektóre typy kopułek, nie przewidzianych do otwierania, są mocowane przez dekarza na placu budowy za pomocą śrub przelotowych do podstawy bezpośrednio, bez ramy uchylnej. Jeśli takie kopułki chcemy przystosować do otwierania w celu wentylacji lub przewietrzania pomieszczenia, to trzeba pod nimi zamontować ramę uchylną. Bardziej uniwersalne zastosowania mają takie kopułki oświetleniowe, które już w produkcji są wyposażone w takie ramy. Dzięki temu są one:

  • zawsze przygotowane do otwierania,
  • mogą być szybciej montowane (wystarczy tylko umieścić w zawiasach),
  • odporniejsze na uderzenia itp. (chroni je sztywny profil ramy obejmującej).



    Kopułka
    Zwykle dziś stosowane standardowe kopułki oświetleniowe (rys. 2.) składają się z dwóch szyb wykonanych z opalizowanego szkła akrylowego (PMMA, Plexiglas ¨) metodą wydmuchiwania lub głębokiego ciągnienia, osadzonych w ramie uchylnej z kształtownika z PVC. Z reguły charakteryzują się następującymi danymi technicznymi:

  • zachowanie w ogniu – B2 (normalnie zapalne), palące się bez skapywania,
  • izolacyjność akustyczna – ROw = ok. 20 dB,
  • przepuszczalność światła – ok. 77 %,
  • wysoka odporność na czynniki atmosferyczne (zmniejszenie przepuszczalności światła po 10 latach o ok. 5 – 10 %),
  • izolacyjność cieplna – 2,5 – 3,0 W/m 2 K,
  • dobra odporność na warunki środowiskowe, jednak wrażliwe na rozpuszczalniki (uwaga: są zawarte w niektórych środkach do czyszczenia),
  • dobra odporność na wysoką temperaturę do t < + 90 !C (uwaga: nie dopuszczamy do bezpośredniego kontaktu z palnikiem dekarskim, w lecie nie układamy kopułki oświetleniowej bezpośrednio na (czarnej) połaci dachowej (nagrzewanie bezpośrednie lub wskutek efektu cieplarnianego)).






    Literatura
    MEUŚ W., KOWALSKI M., RUDZIÁSKI R.: Ściany i świetliki z profilowanych płyt szklanych “Vitrolit”. Bistyp, Warszawa 1974.
    GWIAZDA-MATULEWICZ M., WIERZEJSKI R.: Wytyczne stosowania kopułek ze szkła hartowanego. ITB, Warszawa 1978.
    PN-74/B-13070. Szkło budowlane. Kształtki. Wspólne wymagania i badania.
    Kopuła akrylowa. Aprobaty techniczne nr 430/93-D, 2015/95-Z Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1998, Warszawa.
    Kopuła doświetlająca. Aprobata techniczna nr 2055/95-Z Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1998, Warszawa.
    DIN 4102. Brandverhalten von Baustoffen und Bauteilen (Zachowanie w ogniu materiałów i elementów budowlanych).
    W-rmeschutzverordnung (WSVO) (Rozporządzenie o ochronie cieplnej).


  • Artykuł wydrukowany z Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl: http://solidnydom.pl

    Adres artykułu: http://solidnydom.pl/kopulki-oswietleniowe.html

    Copyright © 2009 SolidnyDom.pl. All rights reserved.