Wiesław Marian Seruga

Mgr inż. Wiesław Marian Seruga (43) jest absolwentem
Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej oraz Akademii Spraw Wewnętrznych. Przez
kilkanaście lat pracował w jednostce specjalnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
zajmującej się ochroną obiektów szczególnie ważnych dla funkcjonowania państwa. Od
sierpnia 1990 r. pracuje w Wydziale Prewencji Kryminalnej i Ochrony Mienia KGP.
Jest rzeczoznawcą systemów alarmowych. Autor wielu opracowań resortowych oraz
artykułów publikowanych m.in. w Przeglądzie Technicznym, Systemach Alarmowych,
Bodyguard.

W latach 1988-89 skalę zagrożeń wyrażało
ok. 475 000 stwierdzanych przestępstw rocznie, w roku 1990 liczba ta wzrosła aż do
ok. 883 000. Dominowały wówczas zdarzenia o charakterze kryminalnym (70-80%).
Przestępczość koncentrowała się głównie w aglomeracjach miejskich (ponad 58%
ogółu czynów o charakterze kryminalnym). Najbardziej zagrożone były aglomeracje:
warszawska, łódzka, szczecińska oraz wrocławska.
Wśród wielu uwarunkowań wzrostu przestępczości, zdecydowanie przeważała łatwość
dostępu do przedmiotów zaboru, wynikająca z nieskutecznej ochrony mienia.

Wzrost liczby instalowanych urządzeń alarmowych po
roku 1989 nie doprowadził do oczekiwanej poprawy sytuacji. Niezawodność wielu
oferowanych na rynku alarmów była i jest nadal zbyt mała. Na 27 000 sygnałów
alarmowych z ochranianych obiektów odebranych w 1990 r. w całym kraju
przez jednostki policji aż 85% okazało się alarmami fałszywymi. Wyliczenie strat
poniesionych przez policję w wyniku niepotrzebnych interwencji byłoby bardzo
trudne.

Sytuację może poprawić spójny
organizacyjno-techniczny system uwzględniający ciągłe monitorowanie alarmów,
z zachowaniem następujących zasad:

  • podstawowym celem monitoringu (a zarazem jego
    największą zaletą) powinna być szybkość i pewność przekazywanych informacji,
  • sygnał alarmowy powinien być nośnikiem informacji
    o zdarzeniu, a nie jedynie o zadziałaniu systemu alarmowego,
  • sygnał alarmowy docierający do policji powinien
    być wcześniej zweryfikowany i stanowić źródło informacji o zaistnieniu
    rzeczywistego zagrożenia lub popełnieniu przestępstwa.

Nowa sytuacja – stare problemy

Przemiany ustrojowe w naszym kraju znalazły
również swe odbicie w sprawach ochrony mienia. Po uchwaleniu 31 stycznia 1989 r.
przez sejm ustawy Prawo bankowe oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim nastąpił
szybki wzrost liczby nowych banków. Na początku lat dziewięćdziesiątych było już
prawie 200 banków o różnym statusie prawnym (państwowe, spółdzielcze,
państwowo – spółdzielcze oraz w formie spółek akcyjnych).

Prezes NBP wydał 3 czerwca 1989 r. zarządzenia nr
12/89 w sprawie zasad przechowywania wartości pieniężnych w bankach
i przedsiębiorstwach produkujących znaki pieniężne oraz transportowania tych
wartości przez banki i te przedsiębiorstwa (nie publikowane). W § 2 p. 2.4
tego zarządzenia stwierdza się, że “…instalowane w bankach państwowych
systemy sygnalizacji alarmowej powinny być podłączone do najbliższej terytorialnie
jednostki spraw wewnętrznych pełniącej całodobowo służbę. Podłączenie systemów
sygnalizacji alarmowej nowych jednostek organizacyjnych innych banków może nastąpić po
uzyskaniu indywidualnej zgody komendanta głównego Milicji Obywatelskiej”.

Zaobserwowano wówczas niepokojące zjawiska, na
tyle poważne, iż ówczesny komendant główny policji wszystkim podległym komendantom
wojewódzkim polecił wstrzymać instalowanie w budynkach policji urządzeń
odbiorczych sygnalizacji alarmowych oraz zdemontować wszystkie wysoce zawodne urządzenia
sygnalizacji alarmowej. Jednocześnie zakazał demontowania sprawnych łączy pomiędzy
bankami a policją, niezależnie od tego, do jakiego sektora należą, a także
zawierania umów przewidujących odpłatność z tytułu funkcjonowania łączy
pomiędzy bankami i innymi podmiotami gospodarczymi (w tym nie uspołecznionymi)
a policją i tym samym uzyskiwania przez policję wszelkich wpływów
pochodzących z tych tytułów. Z informacji napływających do KGP wynikało,
że poziom techniczny i rozwiązania organizacyjno-techniczne podłączonych do
jednostek policji systemów alarmowych są bardzo zróżnicowane, począwszy od zwykłych
sygnalizatorów optycznych czy akustycznych, a skończywszy na interfejsach
zewnętrznych.

Rozeznanie stanu i rodzajów alarmów

W Biurze Prewencji Komendy Głównej Policji
podjęto wówczas działania mające na celu rozeznanie liczby i jakości
elektronicznych urządzeń z abezpieczających, a w szczególności systemów
alarmowych, których urządzenia odbierające sygnały alarmowe z ochranianych
obiektów zainstalowane są w jednostkach organizacyjnych policji. Ustalono, że
przyłączonych było 2500 różnych obiektów; większość z nich stanowiły
obiekty bankowe (64,8%), pozostałe to: stacje paliw, obiekty urzędów administracji
państwowej i organów samorządowych, obiekty sakralne itp. Sygnały alarmowe
z tych obiektów przekazywane były do ponad 300 jednostek policji.

Przeprowadzona analiza pozwoliła wyróżnić trzy
rodzaje rozwiązań funkcjonalnych systemów alarmowych:
1) obejmujący urządzenia odbierające sygnały alarmowe w jednostkach policji
z banków (najczęściej PKO BP, NBP i spółdzielczych). Systemy te
zainstalowały, zaprojektowały, wykonały i konserwują same banki;
2) charakteryzujący się tym, że całość prac projektowych, instalacyjnych
i konserwatorskich wykonują podmioty gospodarcze (w większości spółki
z o.o.). Pobierają one najczęściej jednorazowe opłaty za zainstalowanie
w chronionym obiekcie urządzenia wysyłającego sygnał alarmowy oraz pobierają
miesięczny abonament. Natomiast cały ciężar reagowania na zadziałanie systemu
spoczywa na policji. Firmy te często podpisywały z jednostkami policji umowy
cywilno-prawne, w których określano wzajemne obowiązki i uprawnienia.
Najczęściej w pomieszczeniach dyżurnego jednostki instalowane były urządzenia
komputerowe, które informowały obsługę o rodzaju zagrożenia, rodzaju
podejmowanych czynności itp.;
3) wyposażony w stacje monitorowania alarmów (SMA). Wszystkie czynności
projektowe, instalatorskie i konserwacyjne wykonywane są przez dany podmiot
gospodarczy. Podmiot ten weryfikuje odbierane sygnały alarmowe i przekazuje je do
policji, straży pożarnej, pogotowia czy właściciela obiektu. Policji przekazywana jest
informacja o wystąpieniu rzeczywistego zagrożenia lub popełnieniu przestępstwa.
W takich rozwiązaniach nie występują związki organizacyjno-techniczne tych
podmiotów z jednostkami policji.

Obiekty monitorowane przez policję

Elektroniczne urządzenia alarmowe stanowią
zaledwie połowę rozwiązania problemu ochrony. Pozostaje kwestia natychmiastowej reakcji
na sygnał alarmowy. Brak uregulowań prawnych powoduje, iż większość osób fizycznych
i prawnych oraz podmiotów gospodarczych instalujących urządzenia alarmowe usiłuje
przerzucić na policję obowiązek interwencji na każde zadziałanie takiego systemu.
Tymczasem wysoka zawodność urządzeń i częste wywoływanie fałszywych alarmów
oraz realne możliwości sił policyjnych do natychmiastowego interweniowania wykluczają
takie rozwiązanie. Istotą przyłączenia systemów alarmowych do SMA, centrów dozoru
itp. jest reakcja patroli interwencyjnych na sygnał alarmowy. Biorąc pod uwagę realne
możliwości interwencji sił policyjnych oraz sytuację na rynku usług
ochronno-zabezpieczających uznano, iż do jednostek organizacyjnych policji mogą być
podłączane tylko obiekty o szczególnej wadze dla interesów i funkcjonowania
państwa, jak:
obiekty ważne dla bezpieczeństwa wewnętrznego i obronności państwa,
ważne obiekty gospodarki narodowej,
ważne obiekty infrastruktury inżynieryjnej, jak również obiekty, których zniszczenie
lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia oraz środowiska
albo wywołać duże skutki propagandowe.
Jeżeli obiekt jest zaliczony do wymienionych kategorii, wówczas jego właściciel
występuje z odpowiednim wnioskiem do komendanta głównego l ub wojewódzkiego
policji. Wnioski o wyrażenie zgody na przyłączenie systemu alarmowego do
określonej jednostki policji rozpatrują:
1) komendant wojewódzki policji – w odniesieniu do jednostek organizacyjnych
Narodowego Banku Polskiego i Powszechnej Kasy Oszczędności BP, których siedziby
zlokalizowane są na terenie działania właściwej KWP,
2) komendant główny policji – w odniesieniu do pozostałych wnioskodawców, nie
wymienionych w p. 1, za pośrednictwem właściwego komendanta wojewódzkiego policji
i po przedstawieniu jego stanowiska w tej sprawie.

Wymagania techniczne i prawne

Wszystkie proponowane we wnioskach do policji
urządzenia, które mają być zainstalowane w obiektach chronionych muszą
spełniać określone wymagania techniczne i prawne. Zgodnie z art. 7 ustawy
z 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz.U. nr 86, poz. 504
z późniejszymi zmianami) zakładane i używane na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej urządzenia i systemy telekomunikacyjne (w tym również urządzenia
przesyłające sygnały alarmowe) powinny mieć wydane przez ministra łączności
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji, zwane Świadectwem homologacji. Ponadto na
podstawie r ozporządzenia ministra spraw wewnętrznych z 28 marca 1994 r.
w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania Polskich Norm i norm branżowych
(Dz.U. nr 44, poz. 174) polska norma PN-93/E-08390 Systemy alarmowe – stała się
obowiązkowa.
Polskie Normy, zgodnie z treścią ustawy z 3 kwietnia 1993 r.
o normalizacji (Dz.U. nr 55, poz. 251) określają wymagania, metody badań oraz
metody i sposoby wykonywania innych czynności, w szczególności
w zakresie bezpieczeństwa pracy i użytkowania oraz ochrony życia, zdrowia
i mienia. Spełnienie wymagań określonych w stosownych przepisach potwierdzano
do niedawna zaświadczeniem kwalifikacyjnym, zwanym atestem wydawanym przez Zakład
Rozwoju Technicznej Ochrony Mienia TECHOM w Warszawie, upoważniony do tych badań na
podstawie zarządzenia nr 20 prezesa Polskiego Komitetu Normalizacji Miar i Jakości
z 15 kwietnia 1986 r. w sprawie ustalenia wykazu mechanicznych
i elektronicznych urządzeń zabezpieczających podlegających badaniom, ocenie
i kwalifikacji oraz wykazu jednostek organizacyjnych powołanych
i upoważnionych do tych działań (Dziennik Normalizacji i Miar nr 4, poz. 8
z późniejszymi zmianami). Zarządzenie to zostało wydane na podstawie ust. 5
postanowienia nr 17 Prezydium Rządu z 18 lutego 1985 r. w sprawie technicznej
ochrony mienia.
1 stycznia 1994 r. na mocy ustawy z 3 kwietnia 1993 r. o badaniach
i certyfikacji (Dz.U. nr 55, poz. 250) rozpoczął funkcjonowanie krajowy system
badań i certyfikacji wyrobów i usług oraz działające w nim Polskie
Centrum Badań i Certyfikacji, akredytowane laboratoria badawcze i jednostki
certyfikujące. Tym samym postanowienie nr 17/85 Prezydium Rządu z mocy prawa
przestało obowiązywać. Obecnie zastosowanie mają postanowienia cytowanej ustawy
o normalizacji, ustawy o badaniach i certyfikacji oraz aktów wykonawczych
wydanych na ich podstawie. Przepisy te nie nakładają obowiązku dokonywania badań,
oceny i kwalifikacji urządzeń stosowanych w “ochronie osób
i mienia”; nie podlegają one obowiązkowej certyfikacji. Natomiast zgodnie
z art. 217 kodeksu pracy – producent, importer czy instalator urządzeń
i systemów zabezpieczeniowych ma obowiązek wydać deklaracje zgodności tych
wyrobów z normami. W odniesieniu do systemów alarmowych praktycznie jedyną
formą potwierdzania omawianej zgodności jest wydanie deklaracji zgodności
w sposób określony w normie PN EN-45014:1989.

Istota monitoringu

Monitorowanie jest nowym pojęciem w polskim
słownictwie technicznym. Oznacza system nadzorujący i kontrolujący w sposób
ciągły drogą kablową lub radiową, zbierający oraz przetwarzający informacje
z obiektów podłączonych z danego terenu. Monitorowanie charakteryzuje:
ciągła dwustronna transmisja danych (z potwierdzeniem) między bazą a panelem
użytkownika, stały 24-godzinny nadzór nad panelami użytkownika przez kontrolę
w określonym przedziale czasowym, możliwość sterowania pewnych funkcji
użytkownika (np. możliwość załączania lub wyłączania urządzeń itp.). Systemy
sygnalizacji alarmowej, w skład których wchodzą zainstalowane w jednostkach
policji urządzenia odbierające sygnały alarmowe z wytypowanych obiektów, powinny
charakteryzować się najwyższą sprawnością techniczną, gwarantować właściwy
poziom ochrony, spełniać określone wymagania techniczne i prawne oraz nie
zakłócać pracy innych urządzeń pracujących w resortowej sieci
telekomunikacyjnej lub informatycznej. Sprawność tych urządzeń powinien zapewnić ich
właściciel, zgodnie z jego zobowiązaniem złożonym na Wniosku o wyrażenie
zgody… Ponadto urządzenia te powinny być kompatybilne z aktualnie
funkcjonującymi urządzeniami i umożliwiać zastąpienie dotychczasowej pajęczyny
jednym, nowoczesnym urządzeniem mającym możliwość identyfikacji nie tylko obiektu,
ale również rodzaju zagrożenia (napad, włamanie itp.) oraz numeru i charakteru
naruszonej strefy chronionej systemem (kondygnacja, pomieszczenie, rodzaj uruchomionego
detektora itp.). Aby osiągnąć powyższy cel, należy bezwzględnie żądać od
właścicieli wymiany dotychczasowych, zawodnych i często przestarzałych urządzeń
na nowoczesne, spełniające wymagania polskiej normy Systemy alarmowe.
W zależności od możliwości technicznych urządzeń zainstalowanych
w jednostkach policji, mogą być różne opcje ich wykorzystywania. W każdych
okolicznościach należy jednak:
1) oddzielić problemy techniczne i organizacyjne związane z eksploatacją
sieci (które należą do jej właściciela) od reakcji na zgłoszenie na alarm (co
należy do policji),
2) zapewnić tworzenie i aktualizację bazy danych przez właściciela systemu
o podłączonych obiektach, uwzględniając zakres interesujących policję
informacji biorąc pod uwagę jak największą operatywność oraz skuteczność
podejmowanych interwencji, 3) zapewnić policji możliwość dokonywania oceny sprawności
systemów i urządzeń alarmowych do decyzji o wyłączeniu danego obiektu
z bazy danych oraz sieci włącznie.
W powyższych kwestiach należy pamiętać o bezwzględnym obowiązku
zapewnienia priorytetu zdarzeniom skierowanym przeciwko życiu i zdrowiu, na które
należy reagować natychmiast, bez konieczności weryfikacji.

Koncesjonowane firmy w ochronie mienia

Mimo, że do jednostek policji mogą być
podłączane tylko wytypowane obiekty, społeczeństwo oczekuje poprawy bezpieczeństwa
osobistego oraz bezpieczeństwa swojego mienia. Dlatego też policja reprezentuje pogląd,
że przyszłością wszelkiego rodzaju systemów ochrony są przedsięwzięcia
organizacyjno-usługowe obejmujące kompleks zadań ochronnych przez wyspecjalizowane,
koncesjonowane firmy usługowe, począwszy od projektu instalacji oraz montażu
urządzeń, przez stały nadzór i konserwację, do reakcji własnymi siłami na
sygnały alarmowe włącznie. Na taki kierunek rozwoju ochrony wskazują doświadczenia
policji innych państw. Rola policji sprowadza się do interwencji w sytuacjach
rzeczywistego zagrożenia na zweryfikowany sygnał alarmowy przekazany przez sprawdzający
przyczynę patrol firmy (lub załogę ochronną) sprawujący ochronę nad obiektem.
Biorąc powyższe pod uwagę oraz fakt, że udział włamań do obiektów zabezpieczonych
elektronicznymi systemami alarmowymi w stosunku do wszystkich włamań wynosi ok. 1%,
policja będzie inspirować i propagować ideę tworzenia oraz funkcjonowania
monitoringu. Po wdrożeniu tego typu przedsięwzięć policja będzie zobowiązana do
jednakowego reagowania na zgłoszenie o przestępstwie, bez względu na kategorię
zgłaszającego podmiotu; informacja pochodząca od organizatora systemu zabezpieczenia
powinna być traktowana na równych prawach z innymi doniesieniami
o przestępstwach tego rodzaju, z uwzględnieniem posiadanych sił
i środków.
Natomiast policja występująca w roli biorcy sygnałów alarmowych nie będzie:
uczestniczyć w prowadzeniu działań przygotowawczych monitoringu
z ewentualnymi partnerami, a zwłaszcza nie będzie stroną umów lub
porozumień.
Wynika to z faktu, iż reakcja na informację o zaistnieniu zagrożenia czy też
popełnieniu przestępstwa należy do ustawowych zadań policji i nie może mieć
żadnego związku z usługami o charakterze komercyjnym;
dopuszczać, aby SMA firm komercyjnych zlokalizowane były w obiektach policyjnych.
Usytuowanie ich w pomieszczeniach będących własnością policji na podstawie umów
prawa zobowiązaniowego, może wzbudzać mniej lub bardziej uzasadnione pretensje ze
strony firm konkurencyjnych i może być powodem pomówień o preferencyjne
traktowanie jednych względem innych. W sytuacji ostrej konkurencji rynkowej takie
firmy mogłyby znaleźć się w pozycji wyraźnie uprzywilejowanej.

Współdziałanie policji i stacji SMA

W omówionych rozwiązaniach
techniczno-organizacyjnych istotna rolę będą odgrywały zasady współdziałania
policji ze stacjami SMA obejmujące zespół przedsięwzięć organizacyjno-wykonawczych,
zmierzających do skoordynowania działań prowadzonych przez policję i komercyjne
firmy ochrony dla jak najlepszego osiągnięcia celu, którym jest możliwość
zapewnienia natychmiastowej reakcji sił interwencyjnych na sygnał alarmowy. Można to
osiągnąć przez umiejętne łączenie i skuteczne wykorzystywanie możliwości obu
stron dla optymalizacji tych działań. Zagadnienia dotyczące współdziałania
w tym zakresie określa m.in. polska norma Systemy alarmowe, która precyzuje m.in.:
1) w p. 5.2.1 ark. 11: “… wymagania dotyczące alarmowania powinny być
ustalone tak dokładnie, jak to jest możliwe, przez konsultacje między zainteresowanymi
stronami, tj. zamawiającym, konsultantem, dostawcą systemu alarmowego, instytucją
nadzorującą alarmowe centrum odbiorcze, służbami telekomunikacyjnymi, lokalną
policją lub służbami pożarowymi…”;
2) w p. 5.2.2 ark. 11: “W celu zapewnienia transmisji sygnałów do
alarmowego centrum odbiorczego, przed ich dołączeniem należy dokonać uzgodnień
między zainteresowanymi stronami w celu określenia informacji, jaka ma być
przekazywana, oraz działań, które mają być podjęte po odbiorze sygnałów:
alarmowego, uszkodzeniowego, testującego lub innych”;
3) w p. 7 ark. 14: “Należy ustalić procedury postępowania z alarmami,
ostrzeżeniami o uszkodzeniu, wyłączeniu części lub całego systemu alarmowego ze
stanu działania. Procedury te powinny być zatwierdzone przez odpowiednie władze przed
ich wprowadzeniem”. Pod pojęciem odpowiednie władze należy rozumieć wyznaczone
władze odpowiedzialne za zajmowanie się dozorowanymi obiektami po wystąpieniu stanu
alarmowania i za podejmowanie odpowiedniego działania;
4) w p. 8 ark. 14: “8. Działanie w przypadku alarmu. Działanie to powinno
być określone z góry i ustalone w ścisłym porozumieniu
z organizacjami, które posiadają doświadczenie lub władzę w tych
dziedzinach oraz są kompetentne do określenia wszystkich czynników, które należy
wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o tym, jakie działania należy
przedsięwziąć w przypadku alarmu i jakie urządzenia sygnalizacyjne są
wymagane do jego podtrzymania. Odpowiedni personel powinien być poinstruowany
o właściwym inicjowaniu stanu alarmowania i wszelkich działaniach, które
należy podjąć w przypadku zaistnienia alarmu”. Niezależnie od wymienionych
unormowań prawnych, w wypadku lokalizacji komercyjnych SMA poza jednostkami policji,
w celu przyspieszenia przekazania informacji do policji o stwierdzonym
zagrożeniu lub popełnieniu przestępstwa, można – w miarę istniejących
możliwości technicznych – rozważać:
wykonanie tzw. łącza sztywnego między policją a SMA,
zainstalowanie w jednostce policji urządzenia radiowego SMA, na koszt SMA
i zgodnie z zasadami obowiązującymi w resortowej sieci łączności albo
-
wydzielenie specjalnego numeru telefonu wewnętrznego w jednostce policji na potrzeby
monitoringu. Ponadto, gdy na danym terenie usługi monitoringu świadczy kilka firm,
jednym z możliwych rozwiązań jest zainstalowanie w policji urządzenia
odbierającego informacje już “obrobione” przez SMA w jednolitej,
ustalonej formie.

Szczegółowe zasady współdziałania między policją a załogami ochronnymi
sprawującymi nadzór nad obiektami chronionymi, patrolami lub grupami interwencyjnymi
firm komercyjnych na informację podaną przez SMA o zaistnieniu zdarzenia
przestępczego, można opracować indywidualnie, uwzględniając lokalne uwarunkowania,
specyfikę i potrzeby. Opracowanie to powinno wynikać z dostosowania
i modyfikacji odpowiednich procedur przesłanych do wszystkich komendantów
wojewódzkich policji. Jedną z podstawowych czynności jest dokumentowanie zdarzeń
związanych z monitoringiem. Wszyscy uczestnicy tego przedsięwzięcia powinni dla
własnego dobra prowadzić rzetelną dokumentację. Szczegóły można znaleźć
w cytowanej polskiej normie. Wszyscy zainteresowani funkcjonariusze policji zostali
zapoznani z odpowiednimi technikami i taktyką interwencji w tych
zdarzeniach. Ponadto w skład grupy dochodzeniowo-śledczej udającej się na miejsce
zdarzenia gdy “złamano system” i dokonano czynu przestępczego – wchodzą
odpowiednio przygotowani eksperci policyjni, posiadający uprawnienia rzeczoznawców
systemów alarmowych lub biegłych sądowych.

Zakres odpowiedzialności

Na zakończenie sprawa najmniej
przyjemna, tj. zasady odpowiedzialności karnej, cywilnej itp.
1) Odpowiedzialność karna wynikająca z ustawy o łączności. Zgodnie
z art. 86 ustawy z 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz.U. nr 86, poz.
504) ustawa z 20 maja 1971 r. – kodeks wykroczeń (Dz.U. nr 12, poz. 114) w art.
63 brzmi:
Ҥ 2. Tej samej karze podlega, kto bez wymaganego zezwolenia lub homologacji
zakłada bądź używa urządzenia, linie lub sieci telekomunikacyjne, radiowe urządzenia
nadawcze i nadawczo- -odbiorcze albo bez wymaganego przydziału wykorzystuje
częstotliwość.
§ 3. Można orzec przepadek przedmiotów służących do popełnienia czynów
określonych w § 1 i 2, choćby nie stanowiły własności sprawcy”.
2) Odpowiedzialność karna wynikająca z ustawy o normalizacji.
W rozdziale 6 ustawy z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji (Dz.U. nr 55, poz.
251) zawarto przepisy karne:
“Art. 23. Osoba odpowiedzialna za działalność produkcyjną lub usługową albo za
kontrolę jakości, która nie przestrzega wymagań Polskich Norm, w stosunku do
których wprowadzono obowiązek ich stosowania w trybie art. 19 ust. 2 lub 3
bądź też nie zachowuje warunków określonych w decyzji zezwalającej na
odstąpienie od obowiązku stosowania norm:
1) w produkcji wyrobów przeznaczonych do obrotu oraz przy wprowadzaniu ich do
obrotu,
2) w obrocie wyrobami do czasu dokonania odbioru przez pierwszego użytkownika lub
konsumenta albo do terminu określonego w normie,
3) przy wykonywaniu czynności objętych normami, – podlega karze grzywny.
Art. 24. Osoba odpowiedzialna za działalność produkcyjną lub usługową albo za
kontrolę jakości, która dopuszcza do wydania deklaracji zgodności z normą
niezgodnie ze sposobem i warunkami ustalonymi na podstawie art. 20 podlega karze
grzywny.
Art. 25. Orzekanie w sprawach o czyny wymienione w art. 23 i 24
następuje w trybie przepisów kodeksu postępowania w sprawach
o wykroczenia.”
3) Odpowiedzialność ekonomiczna za naruszenie reguł certyfikacyjnych. Ustawa z 3
kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji (Dz.U. nr 55, poz. 250)
w rozdziale 6 określa dwa czyny zabronione, których dokonanie grozi zastosowaniem
sankcji ekonomicznych w postaci obowiązku wpłaty do budżetu państwa należnych
kwot pieniędzy. Art. 26 ust. 1 ustawy określa odpowiedzialność z tytułu
niewłaściwego postępowania z wyrobem podlegającym obowiązkowej certyfikacji
(art. 13 ust. 1 ustawy). “Jeżeli podmiot gospodarczy wprowadzi do obrotu wyroby
podlegające oznaczeniu znakiem bezpieczeństwa lecz nie oznaczone tym znakiem lub
wprowadzi do obrotu wyroby wyprodukowane niezgodnie z wymaganiami stanowiącymi
podstawę do przyznania prawa stosowania znaku bezpieczeństwa, to jako sankcję
ekonomiczną ma obowiązek wpłacić do budżetu państwa kwotę stanowiącą 100% sumy
uzyskanej ze sprzedaży zakwestionowanych wyrobów”. Natomiast art. 26 tejże ustawy
tak samo stanowi w stosunku do podmiotu gospodarczego, który wykona usługę nie
posiadając wymaganego certyfikatu na system jakości lub wykona usługę niezgodnie
z wymaganiami stanowiącymi podstawę wydania certyfikatu na system jakości. Ustawa
o badaniach i certyfikacji określa postępowanie szczególne związane
z odpowiedzialnością podmiotów gospodarczych, które dokonały działań
zabronionych.
4) Odpowiedzialność cywilna Stacji Monitorowania Alarmów wynikająca z umów prawa
zobowiązaniowego. Umowy zawierane między komercyjnymi firmami ochrony prowadzącymi
działalność gospodarczą w zakresie usług związanych z monitorowaniem
sygnałów alarmowych a ich abonentami – są umowami prawa zobowiązaniowego
i kwestie te regulują przepisy kodeksu cywilnego i dotyczą tych dwóch stron.
5) Odpowiedzialność cywilna właściciela systemu w rozumieniu art. 471 i 472
kodeksu cywilnego. W ramach realizacji swoich zadań policja jest uprawniona do
domagania się, aby właściciele systemów alarmowych utrzymywali te urządzenia na
należytym poziomie technicznym m.in. w celu eliminowania przypadków fałszywych
alarmów. Natomiast na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego istnieje pełna
podstawa do domagania się od właścicieli systemów sygnalizacji alarmowych
podłączonych do jednostek policji zwrotu kosztów interwencji policyjnej podjętej
w wyniku fałszywego alarmu. Dlatego też za każdorazowe nieuzasadnione wezwanie
policji do obiektu, którego urządzenia odbierające sygnały alarmowe zainstalowane są
w jednostkach policji bądź zgłoszenie otrzymane ze SMA, ustala się karę umowną
w zryczałtowanej kwocie pieniężnej będącej sumą odpowiednich stawek
finansowych. Należności z tytułu kar uiszczane będą kwartalnie, a uzyskane
wpływy przekazywane będą na budżet państwa.

Opracowanie:

Stefan Jerzy Siudalski
Specjalista w dziedzinie zabezpieczeń
Od 26 lat na liście biegłych sądowych z dziedziny ochrony
http://ochrona.siudalski.pl