Środki ochrony drewna
Dieter Kuhlenkamp
Tłumaczył Bronisław Bartkiewicz
Środki ochrony drewna zawierają substancje, działające aktywnie na szkodniki drewna. Takimi aktywnymi substancjami mogą być fungicydy (substancje toksyczne dla grzybów) lub insektycydy (toksyczne dla owadów).
Wymagania W ramach wymagań, stawianych przez nadzór budowlany i zgodnie z prawem budowlanym zastosowaniu środków ochrony drewna w budownictwie powinny towarzyszyć zapobiegawcze działania ochronne. Dlatego zastosowanie tych środków ogranicza się przede wszystkim do drewna i materiałów drewnopochodnych, pełniących funkcje nośne, lub usztywniające. Przy stosowaniu tych środków wymagane jest ogólne dopuszczenie przez nadzór budowlany (atest, aprobata techniczna). W odniesieniu do elementów drewnianych nie przenoszących obciążeń wchodzą w grę, o ile inwestor życzy sobie chemicznego zabezpieczenia drewna – obok zasadniczych środków, również preparaty oznaczone sybolem RAL nadawanym przez Niemiecki Instytut Jakości i Znaków Firmowych.
Całość chemicznych środków ochrony drewna podlega obowiązkowi znakowania jednym z dwóch poniższych symboli:
Klasyfikacji tych środków z punktu widzenia ich wpływu na zdrowie mieszkańców dokonuje Państwowy Instytut Higieny. Klasyfikację z punktu widzenia szkodliwego oddziaływania na środowisko prowadzi Urząd Ochrony Środowiska. Produkcja chemicznych środków ochrony drewna podlega nadzorowi wewnętrznemu i zewnętrznemu.
Preparaty, które oznakowane są nadawanymi przez RAL znakami przyjaznymi dla środowiska, w Niemczech “niebieskim aniołkiem” nie są właściwymi środkami ochrony drewna, a tylko chronią je przed wpływami atmosferycznymi i uszlachetniają. Zawierają mniej niż 10 % substancji rozpuszczonych i nie zawierają w ogóle dodatków aktywnie zwalczających szkodniki drewna.
W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiedzialność projektantów. Przepisy i normy wymagają, aby projektowanie obejmowało wybór sposobu ochrony drewna (rodzaj środka ochronnego, sposób nanoszenia, ilość preparatu, czas utrwalania, ew. zalecenia dodatkowe oraz uzgodnienie harmonogramu czasowego w ramach realizacji inwestycji budowlanej. Dalej przepisy zawierają wymaganie, aby w pierwszej kolejności zastosowane zostały przedsięwzięcia budowlane ochrony, a następnie ochrona chemiczna była stosowana z dużą starannością i w odpowiednim czasie.
Wykonanie
Przed zastosowaniem chemicznych środków ochrony drewna należy wyjaśnić, czy elementy drewniane nośne lub usztywniające wymagają chemicznej ochrony (patrz hasło ochrona drewna). W odniesieniu do innych elementów drewnianych, jeśli chemiczna ochrona nie jest wymagana przez nadzór budowlany, należy podać przyczyny zastosowania środków chemicznych, np. przedłużenie użytkowania lub zachowanie jakości.
W takich indywidualnych sytuacjach należy dokonać analizy potrzeby i związanego z tym ryzyka, a o zastosowaniu środka decyduje inwestor.
Jeśli zapobiegawcza chemiczna ochrona drewna jest niezbędna, lub inwestor życzy jej sobie w odniesieniu do elementów nienośnych konstrukcji, należy kierować się następującymi zaleceniami.
Projektant ma obowiązek wybrać i podać sposób zabezpieczenia drewna po uwzględnieniu:
W celu ułatwienia wyboru odpowiedniego środka ochrony drewna Instytut Techniki Budowlanej wydaje co roku spis preparatów oraz środków dopuszczonych przez tenże Instytu (Aprobaty techniczne).
Zgodnie z wykazem, sporządzanym przez Instytut chemiczne środki ochrony drewna można podzielić na następujące grupy:
W grupie środków rozpuszczalnych w wodzie rozróżnia się jeszcze preparaty nie utrwalające się i utrwalające. Preparaty nie utrwalające się zawierają związki boru i fluoru, które po nałożeniu są nadal wymywalne. Z tego powodu drewno podczas transportu, składowania i montażu należy chronić przed deszczem. Ich sposób zamontowania powinien również eliminować kontakt z opadami atmosferycznymi.
Preparaty utrwalające się zamieniają się po nałożeniu w substancje trudno rozpuszczalne. Elementy budowlane poddane impregnacji tymi preparatami wymagają zatem pewnego czasu na utrwalenie, od kilku dni (przy produktach zawierających chromiany) do kilku tygodni lub miesięcy (preparaty bez chromianów). Czasu utrwalania należy dokładnie przestrzegać również z powodu bezpiecznych warunków pracy i ochrony środowiska, należy go także przewidzieć w ogólnym harmonogramie realizacji budowy. Odbiór inwestycji i jej rozliczenie powinno w związku z tym nastąpić z uwzględnieniem czasu zabiegów ochronnych.
Środki zawierające rozpuszczalniki bezpośrednio po naniesieniu odznaczają się intensywnym zapachem, jednakże po odparowaniu zazwyczaj zapach zanika.
Poszczególne środki ochrony drewna zależnie od przydatności do różnych grup mają swój symbol kontrolny, z którego wynika ich skuteczność oraz są przyporządkowane do odpowiedniej klasy szkodliwości (DIN 68 800 cz. 3). Symbole kontrolne podano w tablicy 1.
Oprócz symbolu kontrolnego na opakowaniu często podany jest również zakres zastosowania. Z zapisu tego powinno m.in wynikać, czy preparat powinien być stosowany tylko do ochrony elementów drewnianych przed wpływami atmosferycznymi, czy nadaje się zarówno do stosowania na zewnątrz jak i wewnątrz pomieszczeń, lub jak można oceniać zagrożenie wymywaniem.
Wśród sposobów stosowania (sposobów nanoszenia) rozróżnia się:
Jako środki ochrony drewna klasy szkodliwości 1 i 2 najczęściej stosuje się preparaty podane w tablicy 1. Ponadto podano ich najważniejszy zakres zastosowania (Według Wykazu Środków Ochrony Drewna).
Środki ochrony drewna zawierające związki miedzi, jak np. sole CK, CKA i CKB również nie nadają się do zabezpieczania dużych powierzchni w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego pobytu ludzi lub magazynach żywności lub paszy, o ile powierzchnie te nie zostaną pokryte wykładziną. Nie powinny być również stosowane do zabezpieczenia elementów budowlanych, które mają częsty bezpośredni kontakt ze skórą ludzi lub zwierząt. Nie powinny mieć kontaktu ze środkami spożywczymi i paszą.
Literatura
PN-65/D-01006. Ochrona drewna. Klasyfikacja i terminologia metod konserwacji drewna.
PN-69/B-10260. Izolacje bitumiczne. Wymagania i badania przy odbiorze.
Środek grzybobójczy. Aprobaty techniczne (6 numerów) Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1998, Warszawa.
Środek gruntujący. Aprobaty techniczne (20 numerów) Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1998, Warszawa.
Środek ogniochronny. Aprobaty techniczne (7 numerów) Instytutu Techniki Budowlanej. Katalog 1998, Warszawa.
DIN 68 600 cz. 1, 2, 3 i 5. Holzschutz im Hochbau (Ochrona drewna w budownictwie).
Artykuł wydrukowany z Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl: http://solidnydom.pl
Adres artykułu: http://solidnydom.pl/srodki-ochrony-drewna.html
Kliknij TUTAJ aby wydrukować.