- Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl - http://solidnydom.pl -

Substancje szkodliwe, pojęcia stężeń granicznych

Horst Wild
Tłumaczył Andrzej Machalski

Substancje szkodliwe są to istniejące w środowisku lub do niego wprowadzone substancje o szkodliwym działaniu na człowieka, zwierzęta, rośliny i/lub dobra materialne. W celu ochrony zdrowia, ustalono graniczne stężenia, oznaczające za każdym razem tolerowane maksymalne koncentracje lub ilości niebezpiecznych substancji, przy których – według obecnego stanu wiedzy – nie przewiduje się jeszcze zagrożenia dla zdrowia osób wystawionych na ich działanie. Te wartości graniczne są z reguły ustalane przez specjalne komisje, na bieżąco sprawdzane i ewentualnie zmieniane. Podstawą są częściowo wartości LD50 (śmiertelna dawka dla 50 % zwierząt doświadczalnych, jako miara toksyczności substancji) lub LC50 (śmiertelne stężenie dla 50 % zwierząt doświadczalnych, jako miara toksyczności substancji), jak również inne eksperymentalnie wyznaczone dane, studia epidemiologiczne lub rozważania teoretyczne.

Zasadniczo obowiązują różne wartości dla warunków życiowych powszechnie spotykanych w odnośnych dziedzinach, uwzględniające ewentualnie także szczególne grupy ryzyka (np. małe dzieci), lecz nie uwzględniające indywidualnej nadwrażliwości (np. alergie).

Tolerowane ilości są tym mniejsze, im materiał jest oceniany jako bardziej niebezpieczny oraz im dłuższe jest możliwe utrzymywanie się kontaktu z nim. Dlatego na przykład wartość MRK jest wyraźnie mniejsza od wartości MAK.

Podczas gdy pierwotnie w Niemczech istniała jedynie wartość MAK, to w ostatnich latach wprowadzono liczne nowe pojęcia wartości granicznych. Ponieważ również budownictwo, w związku z wzrastającym znaczeniem ekologicznych metod budowania i materiałów budowlanych, jest konfrontowane z tymi pojęciami wartości granicznych, poniżej zostaną wyjaśnione najczęstsze pojęcia:

ADI – Acceptable daily intake (tolerowana dzienna dawka) [mg/kg wagi ciała]; ustalona przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) dzienna ilość maksymalna, która przy pobieraniu przez całe życie nie wywołuje u człowieka żadnych ujemnych skutków ubocznych.

BAT – Biologiczna wartość tolerowana substancji używanej na miejscu pracy [mg/ml]; maksymalnie dopuszczalne stężenie czynnika roboczego, jakie nie wpływa na zdrowie człowieka.

DTA – Dawka dzienna dająca się znieść, analogicznie do ADI, ustalona wartość tolerowana.

MAK – Maksymalna koncentracja na miejscu pracy [mg/m 3 powietrza]; maksymalnie dopuszczalne stężenie substancji jako gazu, pary lub materiału unoszącego się na miejscu pracy. Przy ustalaniu wartości MAK wychodzi się z tego, że odnosi się ona do dorosłych, którzy są narażeni na działanie substancji najwyżej w ciągu czasu pracy i zawsze mają dostateczne przerwy na poprawę zdrowia.

MIK – Maksymalne stężenie imisji [mg/m 3 ], poniżej którego ludzie, zwierzęta, rośliny i dobra rzeczowe nie doznają uszczerbku.

MRK – Maksymalne stężenie w powietrzu pomieszczenia [mg/m 3 ]; maksymalnie dopuszczalne stężenie w powietrzu wewnętrznym, przy czym w przeciwieństwie do wartości MAK uwzględnia się stały pobyt wszelkich grup osób.

NOEL (NEL) – No effect level [mg/kg wagi ciała zwierząt doświadczalnych]; ilość, która przy codziennym pobieraniu przez dłuższy czas nie powoduje rozpoznawalnych zmian u zwierząt doświadczalnych.
TRK – Techniczne wskaźnikowe stężenie substancji rakotwórczej [mg/m 3 powietrza]; koncentracja, jaka na miejscu pracy według obecnego stanu techniki w miarę możliwości nie powinna być przekraczana, aby ograniczyć do minimum ryzyko zagrożenia zdrowia.

Literatura
Rozporz ądzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników narażonych na te czynniki (Dz. U. z 1996 r., nr 121, poz. 571).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia (Dz. U. z 1997 r., nr 105, poz. 671) (załączniki nr 1 i 2 do tego rozporządzenia wydano w formie książkowej).


Artykuł wydrukowany z Budownictwo i budowa domu dla profesjonalistów – SolidnyDom.pl: http://solidnydom.pl

Adres artykułu: http://solidnydom.pl/substancje-szkodliwe-pojecia-stezen-granicznych.html

Copyright © 2009 SolidnyDom.pl. All rights reserved.