proste systemy z doprowadzeniem przewodowym do abonenta lub – przy transmisji sygnałów
satelitarnych w paśmie pierwszej p.cz. – również tzw. systemy podwójne
(dwuprzewodowe), z możliwościami zdalnego przełączania. Przy szczególnych programach
z obowiązkiem opłat mogą być wbudowywane także plombowane filtry, jeżeli taki
program nie jest pożądany przez abonenta (Pay-TV). Tutaj zajmiemy się prostymi
systemami jednoprzewodowymi.
Zasadniczo należy uwzględniać, że tzw. przewody główne muszą być na końcu
(ostatni abonent) zamykane rezystancją zakończeniową odpowiednio do impedancji
charakterystycznej kabla (75om). Przy braku takiego rezystora powstaje nieregularny
rozkład napięcia (zależny od częstotliwości) wzdłuż przewodu głównego prowadzący
do znacznych zakłóceń w instalacji. Sieć dystrybucyjna AIZ jest zawsze ostatnią
częścią wielkich instalacji (zwana jest ona również siecią abonencką lub siecią
domową).
1. System gwiazdowy
System połączeń gwiazdowych względnie system rozdziału gwiazdowego ma poważne zalety
i zdobywa coraz bardziej na znaczeniu (rys.1).
Rys.1. System gwiazdowy
Jest on w stanie przenosić wszystkie występujące zakresy częstotliwości włącznie
z pierwszą p.cz. satelitarną. W takim przypadku może być wykonywany jako system
podwójny lub – szczególnie przy małych instalacjach – wielokrotny (wiele kabli do
abonenta). Pomimo, jak wydaje się na pierwszy rzut oka, drogich rozdziałów sygnału ten
system oferuje cały szereg zalet. Każdy abonent jest zasilany bezpośrednio z punktu
centralnego. Zakłócenia przez manipulacje np. przy innych gniazdkach antenowych, co
może się zdarzyć przy systemie przelotowym, są wykluczone. W przypadku podłączenia
do przyłącza telewizji kablowej taki system rozdziału bardzo ułatwia doprowadzanie
różnych pakietów programowych do różnych abonentów oraz umożliwia ewentualne
wykorzystanie kanału zwrotnego. Jest to rozwiązanie przyszłościowe i godne ze wszech
miar polecenia.
2. System przelotowy
Ten system określany również jako metoda szeregowa jest najtańszym sposobem
wykonywania instalacji. Jest to jednak metoda, przy której niewłaściwe ingerencje lub
uszkodzenia mają najobszerniejsze oddziaływania zakłócające. Uszkodzenia mogą być
powodowane również w sposób nieświadomy, np. przy remontach mieszkań. Uszkodzenie
pierwszego gniazdka w szeregu może wyeliminować odbiór sygnału we wszystkich
następnych gniazdkach. Skutkiem jest najczęściej kosztowne poszukiwanie uszkodzenia.
Stąd preferuje się często system gwiazdowy i odgałęźny. Jednak z drugiej strony – z
powodu korzystnej sytuacji kosztowej – to rozwiązanie nie może być w żadnym przypadku
wykluczone. Na rys.2 przedstawiono schemat podstawowy dla przewodów głównych z
gniazdami w systemie przelotowym.
Rys.2. Piony z gniazdkami abonenckimi w systemie przelotowym
Nie może być zapomniany rezystor zakończeniowy w ostatnim gniazdku na końcu
przewodu głównego. Technicznym ograniczeniem do zastosowania systemu przelotowego są
duże długości przewodu głównego. Powodować to może niedopuszczalnie dużą
różnicę poziomów między gniazdkiem ostatnim i pierwszym. Na te problemy napotyka się
często przy obliczaniu instalacji. W takich przypadkach musi być realizowany podział
zbyt długich przewodów głównych na kilka krótszych, do których sygnał jest
doprowadzany oddzielnie z rozgałęźnika lub odgałęźnika.
3. System odgałęźny
Ten system – podobnie jak gwiazdowy – ma tę zaletę, że wzajemne zakłócenia abonentów
między sobą są wykluczone. Na rys.3 pokazano schemat podstawowy systemu odgałęźnego
przeznaczonego do zasilania domków szeregowych z odgałęźnikami mającymi odpowiednio
różne tłumienności sprzężenia w celu wytworzenia prawie jednakowego poziomu na
gniazdkach abonenckich.
Rys.3. Schemat podstawowy instalacji odgałęźnej
Gniazdka są tzw. gniazdkami końcowymi, jak przy systemie połączeń gwiazdowych.
Widać, że w taki sposób są możliwe bardzo różne warianty instalacji. Dlatego też
takie rozwiązania są bardzo często spotykane w praktyce. W stosunku do parametrów
transmisyjnych obowiązują takie same wskazówki, jak przy systemie gwiazdowym i
przelotowym.
4. Systemy mieszane
Różnorodne kombinacje trzech wspomnianych wyżej rozwiązań podstawowych są
najczęściej stosowanymi w praktyce systemami rozdzielczymi w instalacjach antenowych. W
zależności od potrzeb mogą być stosowane konkretne rozwiązania, które poprzez
łączenie wykonań podstawowych mogą być odpowiednio kształtowane i rozszerzane. Na
rys.4 pokazano zasadę budowy sieci z przelotowym przewodem głównym i odgałęźnymi
przewodami (pionami), w torach których są umieszczone gniazda abonenckie w systemie
przelotowym.
Rys.4. Instalacja mieszana z pionami przelotowymi i odgałęźnymi
Na rys.5 przedstawiono schemat ideowy instalacji o strukturze drzewa, która może być
stosowana np. w hotelach lub innych podobnych budynkach.
Rys.5. Instalacja o strukturze drzewa z pionami przelotowymi
Można tutaj nie obawiać się szkodliwych ingerencji w instalację, bowiem jest mało
prawdopodobne, aby komuś chciało się wstawiać dodatkowe gniazdka w hotelu. Gdyby zaś
nawet nastąpiła jakaś ingerencja, to przecież dostęp do takich pomieszczeń jest
bardzo łatwy.
Aleksy Kordiukiewicz