Wykopy budowlane powstają albo przez wybranie gruntu, albo przez obwałowanie – w celu posadowienia budowli. Służą one na przykład do wykonania fundamentów lub różnych budowli w gruncie na podłożu nośnym i nie przemarzającym, a także do układania rurociągów i kanałów. Wykopy budowlane służą jako wykopy, rowy, kanały, przekopy itp. – tymczasowe lub trwałe.

Wykonanie
Wykopy budowlane są w ogólności dostępne od góry. Jednak mogą być także wykonywane przez posuwanie się do przodu jako sztolnie lub tunele, a więc całkowicie przykryte ziemią.

Zależnie od stosunków wodno-gruntowych w konkretnym przypadku, jak również na zasadzie ekonomiczności, lecz zawsze w zgodzie z przepisami bezpieczeństwa pracy, wykopy budowlane wolno wykonywać o ścianach pionowych bez obudowy, najwyżej do głębokości 1,25 m; powyżej tego muszą być zeskarpowane, częściowo lub całkowicie obudowane.

Przy ukształtowaniu wykopów i rowów, jak również koniecznych szerokości przestrzeni pracy, w wykonywaniu wykopów i rowów obowiązują przepisy bezpieczeństwa pracy oraz właściwe normy dotyczące budowlanych robót ziemnych.

Kąty nachylenia skarp. są zasadniczo zależne od rodzaju gruntu. Z uwagi na bezpieczeństwo pracujących i bezbłędne wykonanie budowy, przestrzeń pracy musi mieć szerokość co najmniej 50 cm.

Literatura
Warunki techniczne wykonywania i odbioru robót budowlano-montażowych. Tom I Budownictwo ogólne, część 1. Arkady, Warszawa 1989.
PN-68/B-06050. Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania i badania przy odbiorze.
DIN 4124. Baugruben und Gr-ben; Bżschungen, Arbeitsraumbreiten, Verbau (Wykopy budowlane i rowy; skarpy, szerokości przestrzeni do pracy, obudowa).
DIN 18300. Erdarbeiten (Roboty ziemne). Teil C Allgemeine Vertragsbedingungen f.r Bauleistungen (Część C Ogólne warunki zawierania umów o wykonanie robót budowlanych).
DIN 18303. Verbauarbeiten (Wykonywanie obudowy).
Empfehlungen des Ausschusses "Ufereinfassungen" der Hafenbautechnischen Gesellschaft f.r Erd- und Grundbau e.V. (Zalecenia Komisji "Umocnienia brzegowe").
Empfehlungen des Arbeitskreises "Baugruben" der Deutschen Gesellschaft f.r Erd- und Grundbau e.V. (Zalecenia Komisji Roboczej "Wykopy budowlane").