abonentów mieszkających w jednym lub kilku sąsiadujących budynkach. Aby jednak było
to możliwe, należy je wzmocnić w celu skompensowania instalacji rozdzielczej. W tym
celu jest wykorzystywany tylko jeden centralny zestaw wzmacniaczy w pobliżu anten.
Oczywiście w tym zestawie może być zastosowane kaskadowanie wzmacniaczy.
1. Wymagania techniczne
Przystępując do planowania zestawu wzmacniającego należy określić odbierane programy
i kanały. Należy przy tym rozróżniać między odbiorem naziemnym VHF/UHF i odbiorem
satelitarnym.
Dalej należy określić, w których kanałach względnie zakresach częstotliwości jest
realizowany rozdział w sieci, ponieważ z tego wynikają istotne składowe koncepcji
instalacji. Obok bezpośredniej transmisji kanałów istotną cechą charakterystyczną
większych instalacji jest obróbka sygnałów (przemiany częstotliwości, filtrowanie).
Przy planowaniu instalacji muszą być uwzględnione poziomy maksymalne i minimalne
wzmacniaczy w.cz. Ogólnie przy transmisji w zakresie UHF przewiduje się odstęp ochronny
2 kanałów między przesyłanymi kanałami, a w zakresie VHF 1 kanał wolny. Należy przy
tym zwrócić uwagę na "kanały wzajemnie się zakłócające". Przy wielkich
instalacjach wysokiej jakości w interesie dużej oferty programowej przechodzi się coraz
bardziej do transmisji kanałów sąsiednich (jednak tylko w zakresach VHF i kanałów
specjalnych) przy znacznie zaostrzonych wymaganiach technicznych.
2. Zestaw wzmacniający
Głównym kryterium instalacji antenowej jest występujące tłumienie sieci między
anteną i najbardziej oddalonym abonentem. Przez to jest określone wymagane całkowite
wzmocnienie wzmacniacza, on bowiem musi skompensować to tłumienie.
W małych AIZ stosuje się często wielowejściowy wzmacniacz kompaktowy z odpowiednimi
parametrami, który w szczególności przy odbiorze słabych nadajników może być
rozszerzony przez wzmacniacze wstępne (przedwzmacniacze). Wymagana selektywność jest
realizowana za pomocą odpowiednich filtrów i zwrotnic, celowa jest również
możliwość regulacji poziomu. W ten sposób zasila się z reguły instalacje obejmujące
do kilkunastu abonentów. Przy większej liczbie abonentów są łączone wzmacniacze
pasmowe (obejmujące pasma radiowe) ze wzmacniaczami kanałowymi (dla poszczególnych
programów telewizyjnych) i jednostkami automatycznej regulacji wzmocnienia. Bardzo
często – szczególnie w przypadku starszych instalacji – stosuje się także przemienniki
częstotliwości przenoszące kanał z jednego pasma w inne. Dzięki temu są realizowane
różnorodne wymagania dotyczące selektywności, zakresu poziomów i ich stałości.
Rys.1. Przykładowy zestaw wzmacniający
Na rys.1. przedstawiono schemat przykładowego zestawu wzmacniającego. Chociaż nazwę
należy tutaj traktować raczej symbolicznie. Jak widać z rysunku dwa programy radiowe
UKF-FM są przenoszone za pomocą przemienników w inne kanały. Jeden program radiowy FM
i jeden AM są poddawane demodulacji a następnie modulowane w kanałach UKF-FM. Tak
zebrane programy radiowe są już wspólnie wzmacniane pasmowo. W przypadku programów
telewizyjnych zastosowano tutaj selektywne wzmacnianie dwóch pierwszych kanałów i
przemianę bezpośrednią trzeciego kanału. Cechą bardzo charakterystyczną dla typowych
zestawów wzmcniających AIZ jest szeregowe łączenie wyjść poszczególnych
wzmacniaczy.
W najnowszych rozwiązaniach bardzo często rezygnuje się z przemian, chyba że
przesyłane sygnały pochodzą z silnego nadajnika pracującego w pobliżu sieci. Jest to
możliwe dzięki powszechnemu dostępowi do osprzętu (gniazda, rozgałęźniki i
odgałęźniki oraz przewody), którego zakres pracy obejmuje wszystkie pasma telewizyjne.
Przy względnie małych AIZ równolegle można stosować nawet technikę wzmacniaczy i
układów wejściowych dla pierwszej p.cz. satelitarnej. Dokładniejszy opis urządzeń
służących do obróbki sygnałów zostanie przedstawiony w artykule dotyczącym stacji
czołowych sieci telewizji kablowej.
Równocześnie należy podkreślić, iż coraz częściej zanika rozróżnianie między
zestawem wzmacniającym AIZ a stacją czołową TVK. Następuje unifikacja rozwiązań.
Opis stacji czołowej został zamieszczony w następnym rozdziale.
Aleksy Kordiukiewicz